
صنعت شبکههای اجتماعی به یکی از ستونهای اصلی اقتصاد دیجیتال جهان تبدیل شده است. بر اساس گزارش DataReportal در سال 2025، تعداد کاربران فعال شبکههای اجتماعی در جهان به 5.17 میلیارد نفر رسیده که 66.2% جمعیت کره زمین را شامل میشود. این رقم نسبت به سال 2024 رشد 5.6درصد داشته است. فیسبوک با 3.07 میلیارد کاربر فعال ماهانه، همچنان پیشرو است، در حالی که اینستاگرام (2.5 میلیارد)، واتساپ (2.2 میلیارد) و تیکتاک (1.5 میلیارد) در رتبههای بعدی قرار دارند. درآمد جهانی تبلیغات در شبکههای اجتماعی در سال 2024 به 226 میلیارد دلار رسید و پیشبینی میشود تا سال 2027 به 300 میلیارد دلار برسد. به گفته کارشناسان Statista، رشد پلتفرمهای ویدئومحور مانند تیکتاک و یوتیوب (2.7 میلیارد کاربر) نشاندهنده تغییر رفتار کاربران به سمت محتوای بصری است.
در سطح جهانی، شبکههای اجتماعی نهتنها برای سرگرمی، بلکه برای تجارت و بازاریابی نیز حیاتی هستند. 60درصدکاربران اینستاگرام اعلام کردهاند که محصولات جدیدی را از طریق این پلتفرم کشف کردهاند. با این حال، چالشهایی مانند حریم خصوصی، انتشار اطلاعات نادرست و رقابت فزاینده بین پلتفرمها وجود دارد. به گفته مارک زاکربرگ، مدیرعامل متا، هوش مصنوعی در حال بازتعریف تعاملات کاربران با پلتفرمها است و سرمایهگذاری در این حوزه کلیدی خواهد بود.
در ایران، صنعت شبکههای اجتماعی تحت تأثیر محدودیتهای خاص خود قرار دارد. بر اساس گزارش سفینه در سال 2024، 73.14 میلیون کاربر اینترنتی در ایران وجود دارد که 81.7درصد جمعیت را شامل میشود. اینستاگرام با 46 میلیون کاربر ثبتنامی و 31 میلیون کاربر فعال، محبوبترین شبکه اجتماعی است، در حالی که واتساپ (50 میلیون کاربر) و تلگرام (49 میلیون کاربر) به دلیل فیلترینگ تلگرام در سال 1397، جایگاه ویژهای دارند. میانگین استفاده روزانه کاربران ایرانی از شبکههای اجتماعی 169 دقیقه است، کمتر از میانگین جهانی (140 دقیقه). به گفته نوینهاب، 90درصد کاربران اینستاگرام حداقل یک صفحه تجاری را دنبال میکنند، که نشاندهنده اهمیت این پلتفرم برای کسبوکارهای کوچک است. با این حال، فیلترینگ، کاهش پهنای باند و مشکلات اقتصادی، توسعه این صنعت را در ایران محدود کرده است. گزارشها نشان میدهند که قاچاق فیلترشکنها و کاهش اعتماد به پلتفرمهای داخلی مانند سروش (3.6درصد کاربران) موانع بزرگی هستند. برای پیشرفت، بهبود زیرساختهای اینترنتی، کاهش محدودیتها و حمایت از پلتفرمهای بومی ضروری است. این صنعت پتانسیل بالایی برای اشتغالزایی و تقویت اقتصاد دیجیتال ایران دارد.