اقتصاد صنعتی در برابر چالشهای جهانی

صنایع و معادن: بر اساس دادههای بینالمللی، بخش صنعت در سطح جهانی حدود 30.5درصد از تولید ناخالص داخلی(GDP) را در سال 2024 به خود اختصاص داده است. کشورهای صنعتی مانند چین با حدود 40درصد و آلمان با حدود 28درصد سهم صنعتی از GDP، در خط مقدم قرار دارند. در مقابل، کشورهای خدماتیمحور سهم صنعت کمتر دارند.
این شاخص نشان میدهد که اقتصاد صنعتی هنوز ستون اصلی توسعه در بسیاری از اقتصادهای بزرگ است و صنعت همچنان یکی از کلیدهای رشد اقتصادی و اشتغالزایی تلقی میشود.
سهم صنعت در GDP ایران
در ایران، آخرین دادههای TheGlobalEconomy.com نشان میدهد سهم بخش صنعت (شامل استخراج، تولید، ساخت و انرژی) در GDP در سال 2024 حدود 36.4درصد بوده که بالاتر از میانگین جهانی است. این رقم نسبت به سال 2023 که حدود 36.24درصد بود، کمی افزایش دارد.
همچنین رشد واقعی تولید صنعتی نشاندهنده مقداری بهبود است: بر اساس دادههای بانک مرکزی، تولید صنعتی در ایران به میزان 3.2درصد در سهماهه دوم 2024 افزایش یافته است.
اهمیت صنعت در شاخصهای اقتصادی
در جهان، اقتصادهای موفق تلاش میکنند سهم صنعت را حفظ یا گسترش دهند تا از وابستگی صرف به بخش خدمات بهویژه در دوران بحران اجتناب کنند. برای مثال، در آمریکا سهم تولید از GDP امروز حدود 10درصد است که نسبت به دهههای گذشته کاهش قابلتوجهی داشته؛ اما در آلمان و ژاپن بخش تولید همچنان 20 تا 25درصد از اقتصاد را تشکیل میدهد.
در ایران نیز سهم بالای صنعت در GDP نشاندهنده نقش حیاتی این بخش در معادلات اقتصادی است، بهویژه در زمینه اشتغال، توسعه منطقهای و تولید ثروت ملی.
تحلیل و چشمانداز آینده
با وجود سهم مناسب بخش صنعت از اقتصاد ایران (36درصد)، رشد اقتصادی کشور در ۲۰۲۴ روند نزولی داشته، بهطوری که رشد GDP در نیمه اول سال به حدود 2.7درصد کاهش یافته است و افت شدید در بخش خدمات و صنعت نیز مشهود است. از سوی دیگر، پیشبینیهای بانک جهانی نشان میدهد سهم صنعت در رشد ۲۰۲۴ ایران قابل توجه خواهد بود. بخش صنعت با رشد حدود 4.9درصد پیشبینی شده است؛ در حالی که خدمات حدود 2.7درصد و کشاورزی تنها 0.9درصد رشد دارد.
این آمارها نشان میدهد صنعت از نظر ضریب رشد و پایداری اقتصادیدر ایران از اهمیت بالاتری برخوردار است، بهویژه وقتی بخش نفت و گاز تحت فشار تحریم و نوسان قرار دارد.
سهم صنعت از اقتصاد جهانی حدود 30–31درصد است؛ در کشورهایی مثل چین بیش از 40درصد نیز میرسد. در ایران، بخش صنعت حدود 36.4درصد از GDP را تشکیل میدهد، یعنی بالاتر از میانگین جهانی.