بر اساس آخرین آمارهای منتشر شده از سوی سازمان بورس و اوراق بهادار، بازار بورس تهران در سال‌های اخیر با نوسانات شدیدی روبه‌رو شده است. ارزش بازار بورس ایران در حدود ۲۵۰ میلیارد دلار گزارش شده است که با وجود افزایش تعداد شرکت‌های پذیرفته شده (بیش از ۱۰۰۰ شرکت) و حجم معاملات فزاینده، نشان از رشد ظاهری دارد؛ اما از سوی دیگر، چالش‌های ساختاری و اقتصادی این رشد را تهدید می‌کند.
یکی از مهم‌ترین مشکلات موجود، عدم شفافیت و بوروکراسی پیچیده در فرآیندهای نظارتی و اجرایی است. این امر موجب کاهش اعتماد سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی به بازار شده و محدودیت‌هایی در جذب سرمایه‌های نوظهور ایجاد نموده است. علاوه بر این، تحریم‌های بین‌المللی و نوسانات شدید ارزی، توانایی بورس ایران در رقابت با بازارهای بین‌المللی را تضعیف کرده و ریسک‌های سرمایه‌گذاری را افزایش داده است.
به عنوان مثال، نرخ تورم بالا و کاهش ارزش ریال منجر به افزایش بی‌ثباتی شاخص‌های بازار شده و سرمایه‌گذاران به دنبال گزینه‌های مطمئن‌تری از جمله سپرده‌های بانکی یا سرمایه‌گذاری در بخش‌های دیگر می‌گردند. همچنین، عدم وجود سیاست‌های حمایتی جامع و سازگار، فرصت‌های توسعه و نوآوری در بازار را محدود نموده و به رقابت ناعادلانه با شرکت‌های بزرگ و دولتی دامن زده است.
در مقایسه با همسایگان منطقه، بورس استانبول در ترکیه نمونه‌ای از بازار موفق با سیاست‌های حمایتی و قوانین شفاف به‌شمار می‌آید. ارزش بازار بورس ترکیه در سال جاری بیش از ۴۰۰ میلیارد دلار گزارش شده و سرمایه‌گذاران خارجی به دلیل شرایط امن و قوانین منسجم، علاقه‌مندی خود را نشان داده‌اند. همچنین، بورس‌های دبی و ابوظبی در امارات متحده عربی با زیرساخت‌های پیشرفته و حمایت‌های مالی مناسب، توانسته‌اند اعتماد بین‌المللی را جلب کرده و رشد پایداری را تجربه کنند.
تفاوت‌های اساسی میان بورس ایران و همسایگان به‌وضوح ناشی از اجرای اصلاحات ساختاری، بهبود شفافیت و سیاست‌های حمایتی است. در حالی که بازارهای ترکیه و امارات با ایجاد بسترهای امن و جذب سرمایه خارجی به رشد قابل‌توجهی دست یافته‌اند، بورس ایران همچنان با موانع قانونی، نوسانات ارزی و اثرات تحریم‌های اقتصادی دست و پنجه نرم می‌کند.
برای رفع این چالش‌ها و افزایش رقابت‌پذیری، نیازمند اصلاحات اساسی در نظام نظارتی و اجرایی، تدوین سیاست‌های حمایتی و افزایش تعامل با نهادهای بین‌المللی هستیم. ایجاد یک محیط سرمایه‌گذاری شفاف و امن، به همراه بهبود زیرساخت‌های فناوری اطلاعات در بورس، می‌تواند زمینه را برای جذب سرمایه‌های داخلی و خارجی فراهم آورد و بورس ایران را در مسیر توسعه پایدار و رقابت با بازارهای همسایه قرار دهد.
