تحلیل‌های جدید ماهواره‌ای جدید نشان می‌دهد که در سال گذشته، جنگل‌های استوایی جهان، که سپری بسیار مهم در برابر تغییرات اقلیمی هستند، سریع‌تر از هر زمان دیگر ثبت شده در گذشته، ناپدید شدند.
پژوهشگران تخمین می‌زنند که ۶۷ هزار کیلومتر مربع از این جنگل‌های بکر و کهنسال در سال ۲۰۲۴ از بین رفتند. وسعت جنگل‌های نابود شده تقریبا برابر وسعت جمهوری ایرلند، یا ۱۸ زمین فوتبال در هر دقیقه بوده است. علت اصلی این موضوع آتش‌سوزی‌ها بودند و برای اولین بار در تاریخ میزان تخریب جنگلی در اثر آتش‌سوزی از میزان تبدیل جنگل‌ها به اراضی زراعی پیشی گرفت. همچنین، منطقه آمازون سال گذشته دستخوش یکی از بدترین موارد خشکسالی بود. البته در شرق آسیا، با توجه به سیاست‌های دولت‌ها جهت کاهش نابودی جنگل‌ها اخبار مثبتی در زمینه حفظ آنها وجود داشته است.
جنگل‌های بارانی استوایی صدها میلیارد تن کربن را جذب و در خاک و تنه‌های چوبی خود ذخیره می‌کنند. اما رکورد جدید نابودی جنگل‌ها در سال گذشته سوالات بیشتری را در مورد توانایی مقاومت آنها در یک سیاره در حال گرم شدن مطرح می‌کند.
بسیاری از پژوهشگران نگران آن هستند که برخی از جنگل‌ها، مانند بخش‌هایی از آمازون، ممکن است به «نقطه عطف» نزدیک شده باشند که با گذر کردن از این نقطه، ممکن است به زوال بازگشت‌ناپذیر سقوط کنند.
پروفسور متیو هانسن، یکی از مدیران آزمایشگاه گلَد (GLAD) در دانشگاه مریلند، که داده‌های مربوط به جنگل‌ها را تولید می‌کند، می‌گوید: «به نظر من فرضیه نقطه عطف به شکلی روزافزون بازگو کننده واقعیت است.»
پروفسور هانسن اطلاعات جدید را «وحشتناک» توصیف کرد و نسبت به احتمال تبدیل جنگل‌های بارانی به بیابان‌های ساوانا یا گرم‌‌‌دشت هشدار داد و گفت که این خطر وجود دارد که جنگل‌های استوایی کهنسال از بین بروند و برای همیشه به بیابان ساوانا تبدیل شوند.
او گفت: «این هنوز یک فرضیه است، اما من فکر می‌کنم که با نگاه کردن به داده‌ها، این فرضیه هرچه بیشتر و بیشتر قابل قبول به نظر می‌رسد.»
یک مطالعه جداگانه که هفته گذشته منتشر شد، هشداری مشابه داد مبنی بر اینکه اگر دمای کره زمین بیش از سقف بین‌المللی ۱/۵ درجه افزایش یابد احتمال مرگ آمازون وجود دارد.
چنین واقعه‌ای نه تنها مجموعه پر جنب و جوش حیات وحش گوناگونی را که در این زیستگاه متنوع زندگی می‌کند مورد تهدید قرار می‌دهد بلکه برای اقلیم جهانی نیز پیامدهای جدی خواهد داشت.
تا همین اواخر، آمازون با جذب مقدار بیشتری دی اکسید کربن (CO2) از جو در برابر میزانی که آزاد می‌کرد، تا حدودی با میزان رو به افزایش این گاز که عامل گرمایش زمین است مقابله می‌کرد. اما سوختن این جنگل به جای جذب دی اکسید کربن، مقادیر زیادی از آن را در هوا منتشر کرده و گرم شدن آب و هوای زمین را تشدید می‌کند.
در سال‌های ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴، آمازون بدترین خشکسالی تاریخ خود را تجربه کرد که ناشی از تغییرات اقلیمی و گرمایش طبیعی ناشی از پدیده ال نینو بود.
بسیاری از آتش‌سوزی‌ها عمدا و برای پاکسازی زمین و تبدیل آن به اراضی کشاورزی ایجاد شد و تفکیک این دو را دشوار می‌کند. اما خشکسالی هم شرایط مساعدی را برای گسترش غیرقابل کنترل آتش‌سوزی فراهم کرد و برزیل و بولیوی بیشترین آسیب را از آن دیدند.
