دور باطل ناترازی و بنگاه‌داری بانک‌ها
ناترازی بانک‌ها، نتیجه بدهی‌هایی است که به دلیل واگذاری شرکت‌های دولتی ایجاد شده‌اند
ناترازی بانک‌ها، نتیجه بدهی‌هایی است که به دلیل واگذاری شرکت‌های دولتی ایجاد شده‌اند. این بدهی‌ها، بانک‌ها را وادار به بنگاه‌داری کرده است، مسیری که عملاً دولت برای آن‌ها فراهم کرده است. ولی‌اله سیف رئیس اسبق بانک مرکزی با بیان این مطلب گفت: ناترازی بانک‌ها آثار قابل‌توجهی در سایر بخش‌های اقتصاد دارد که یکی از مهم‌ترین آن‌ها تورم‌های بلندمدت است. کنترل نقدینگی، اقدامی اساسی برای مهار تورم است.
رئیس اسبق بانک مرکزی به دلایل ناترازی بانک‌ها پرداخت و افزود: یکی از دلایل ناترازی بانک‌ها، مدل درآمد و هزینه بانک‌هاست که زیان‌آور است. بانک مرکزی، نرخ مجاز تسهیلات بانکی را محدود کرده است، از طرف دیگر نرخ سود به سپرده‌گذار را بیشتر کرده است؛ یعنی معدل قیمت تمام‌شدۀ جهیزشدۀ منابع بالاتر از متوسط بازدهی تسهیلات اهدایی است. این به معنای زیان است. بنابراین بانک‌ها نمی‌توانند سود عملیاتی بدهند؛ ولی ترازنامه‌ها نشان از سود عملیاتی دارند. این سودها واقعی نیستند که یا از فعالیت‌های غیرعملیاتی حاصل شده‌اند یا از ارزشیابی مجدد دارایی‌ها به وجود آمده‌اند. به هر طریق، نتیجۀ این سودها، نقدینگی است.
این استاد دانشگاه زیان‌دهی بانک‌ها را از دلایل ناترازی آن‌ها دانست و تصریح کرد: ناترازی بانک‌ها نتیجه انباشت بدهی‌هاست. در حال حاضر، بدهی‌های نظام بانکی از دارایی‌ها پیشی گرفته است. علاوه بر این، نقدینگی خروجی از بانک‌ها بیشتر از نقدینگی ورودی است که این مسئله، وابستگی آن‌ها به منابع بانک مرکزی را افزایش داده است. این وابستگی در نهایت به رشد نقدینگی و تورم دامن می‌زند. بنابراین، رفع ناترازی باید در صدر اصلاحات اقتصادی قرار گیرد و این امر مستلزم یک برنامه منسجم و دقیق است.
سیف همچنین گفت: گرچه بانک‌ها تحت حسابرسی قرار می‌گیرند، اما این حسابرسی‌ها به اندازه کافی دقیق نیستند. استفاده از روش‌های پیشرفته‌تر مانند حسابرسی AQR می‌تواند تصویر دقیقی از وضعیت بانک‌ها ارائه دهد و راه‌حل‌های مناسبی برای تثبیت وضعیت آن‌ها پیشنهاد کند. بنابراین بانک مرکزی باید ابزارهای نظارتی دقیق‌تری را به کار بگیرد.
او برای حل ناترازی بانک‌ها پیشنهاد داد: بانک مرکزی باید مسیر درست حرکت را به بانک‌ها ابلاغ کند و این مسیر را شفاف کند تا بانک‌ها بتوانند با فعالیت‌هایشان به سودآوری برسند. بانک مرکزی به‌هیچ وجه نباید اجازه دهد بانک‌ها از منابعش استفاده کنند.
