روند توزیع سرمایهگذاری صنعتی
بررسی توزیع سرمایهگذاری در بین رشتهفعالیتهای صنعتی نشان میدهد که..

بررسی توزیع سرمایهگذاری در بین رشتهفعالیتهای صنعتی نشان میدهد که سرمایهگذاری در بخش صنعت در ایران توزیعی بسیار متمرکز داشته است.
بیش از نیمی از سرمایهگذاریهای صورتگرفته در بخش صنعت ایران بهترتیب در صنایع تولید مواد شیمیایی و فرآوردههای شیمیایی، تولید فلزات پایه و تولید کک و فرآوردههای حاصل از پالایش نفت صورت گرفته است که عمدتا صنایعی بزرگ و مبتنیبر سرمایه و انرژی و ذخایر معدنی هستند. درواقع الگوی کلی بیانگر آن است که سرمایهگذاری عمدتا روی محصولاتی انجامشده است که در بالادست فعال هستند، این در حالی است که ارزشافزوده بالاتر نیازمند حرکت به سمت پاییندست است که الگوی فعلی سرمایهگذاری با آن سازگار نیست.
مرکز پژوهشهای مجلس در گزارشی با بررسی ساختار سرمایهگذاری صنعت به بررسی این موضوع پرداخته است که سرمایهگذاری در بخش صنعت تحتتاثیر چه عواملی است و سرمایهگذاری صنعتی از چه الگویی تبعیت میکند.
این مرکز پیشنهاد داده است با توجه به زمانبربودن سرمایهگذاریهای صنعتی ازیکسو و سودآوری فعالیتهای سرمایهگذاری موازی (بازار ارز، مسکن، خروج سرمایه و…) سیاست مناسب برای احیای سرمایهگذاری صنعتی در ایران مستلزم ارتقای امنیت سرمایهگذاری و کاهش ریسکهای مختلف است و سیاستهایی که تنها به مشوقهای سرمایهگذاری توجه کنند و به موضوع مهم امنیت سرمایهگذاریها توجه نداشته باشند، بهتنهایی موفق نخواهند بود. باید توجه داشت که سرمایهگذاران برای انجام سرمایهگذاری همواره سود و بازده سرمایهگذاری، دوره بازگشت سرمایه و ریسکهای سرمایهگذاری در گزینههای مختلف را با یکدیگر مقایسه میکنند.
در بخش صنعت بهدلیل پیچیدگی فنی بالای فعالیتهای صنعتی اکثرا دوره بازگشت طولانیتر و ریسکهای مختلف مرتبط با فعالیت صنعتی از بسیاری دیگر از فعالیتهای اقتصادی بیشتر بوده است. در این شرایط، ارتقای امنیت اقتصادی و کاهش ریسکهای سرمایهگذاری صنعتی و پرهیز از سیاستگذاریهای متغیر و بیثباتکننده با هدف کاهش ریسک این بخش برای تشویق سرمایهگذاری ضروری است.
رشد اقتصادی از اهداف اصلی اقتصادی دولتهاست، چراکه گره بسیاری از مشکلات ازجمله اشتغال، فقر، توسعه زیرساختها، افزایش قدرت ملی و ارتقای جایگاه کشور در عرصه بینالملل از طریق آن باز میشود. ازاینرو ادبیات اقتصادی نیز بر نقش سرمایهگذاری در رشد اقتصادی تاکید کرده است. ازسویدیگر، بخش صنعت بهعنوان یکی از بخشهای اقتصادی مهم و متنوع کشور در این زمینه اهمیت و جایگاه ویژهای دارد.
اصلیترین عامل برای ارتقای رشد اقتصادی، چه در سطح کلان اقتصادی و چه در سطح بخشهای اقتصادی، سرمایهگذاری و انباشت سرمایه است. انباشت سرمایه در اقتصاد، بهطور مستقیم بهمنزله نهاده اصلی موجب افزایش تولید میشود و بهطور غیرمستقیم از طریق افزایش بهرهوری نیروی کار به بالارفتن سطح تولید منجر میشود. درحقیقت تداوم سرمایهگذاری شرط لازم برای حفظ روند رشد بلندمدت اقتصاد است.
در بخش صنعت نیز مانند کل اقتصاد، سرمایهگذاری و تداوم آن امری ضروری برای حفظ روند بلندمدت رشد اقتصادی است. اگر سرمایهگذاری بهصورت تاسیس واحدهای صنعتی جدید، توسعه واحدهای موجود و بهبود فناوریهای مورد استفاده در خطوط تولید تداوم داشته باشد، درحقیقت ظرفیتهای تولیدی در اقتصاد نیز میتواند در یک بازه زمانی بلندمدت افزایش یابد و رشد اقتصادی پایدار و باثبات محقق شود. بااین حال، سرمایهگذاران همواره محاسبات سود و زیان و ریسک و بازده را مدنظر قرار میدهند و از این منظر اهداف آنها لزوما با اهداف توسعهای دولتها همراستا نیست. اینجاست که هنر سیاستگذاران به شکل ایجاد یک ساختار انگیزشی سازگار برای توسعه سرمایهگذاری در سطح ملی و در سطح بخش صنعت نمایان میشود.