
اقتصاد سه کشور عربی حاشیه خلیج فارس-عربستان سعودی، امارات متحده عربی، و قطر-به دلیل منابع عظیم نفت و گاز، موقعیت استراتژیک، و سرمایهگذاریهای کلان در تنوعبخشی اقتصادی، در سال ۲۰۲۵ بهعنوان یکی از پویاترین اقتصادهای منطقهای شناخته میشود. این کشورها با جمعیتی حدود ۵۴ میلیون نفر و تولید ناخالص داخلی(GDP) بالغ بر ۲.۲ تریلیون دلار، نقش کلیدی در اقتصاد جهانی ایفا میکنند. تمرکز این کشورها بر فناوری، هوش مصنوعی، و زیرساختهای دیجیتال، آنها را به بازیگرانی قدرتمند در نظم جدید اقتصادی تبدیل کرده است. این کشورها با جذب سرمایهگذاریهای خارجی، توسعه زیرساختهای دیجیتال، و تقویت روابط اقتصادی با قدرتهای جهانی مانند آمریکا، بهعنوان پیشگامان اقتصادی منطقه خلیج فارس برجسته شدهاند.
عربستان سعودی: تنوعبخشی و فناوری
عربستان سعودی، با بزرگترین اقتصاد منطقه خلیج فارس، در حال کاهش وابستگی به نفت است. بندر بنابراهیم الخریف، وزیر صنعت و منابع معدنی، ارزش منابع معدنی بهرهبردارینشده این کشور را ۲.۵ تریلیون دلار برآورد کرده است. این کشور با راهاندازی استارتاپ Humain و همکاری با انویدیا برای صادرات تراشههای هوش مصنوعی، در پی تبدیل شدن به قطب جهانی فناوری است. قراردادهای اخیر با شرکتهای آمریکایی، از جمله ۶۰۰ میلیارد دلار سرمایهگذاری در بخشهای هوش مصنوعی، نیمهرساناها، و انرژی، نشاندهنده تعهد ریاض به تنوع اقتصادی است. مذاکرات برای توسعه انرژی هستهای غیرنظامی نیز در جریان است که میتواند ظرفیت تولید انرژی این کشور را افزایش دهد. رشد تجارت غیرنفتی و سرمایهگذاری در زیرساختهای دیجیتال، عربستان را به پیشرو در تحول منطقهای تبدیل کرده است.
امارات متحده عربی: هاب دیجیتال و تجارت
امارات متحده عربی، با اقتصاد متنوع و موقعیت استراتژیک، بهعنوان هاب دیجیتال و تجاری منطقه شناخته میشود. تجارت غیرنفتی امارات با آمریکا در سال ۲۰۲۴ به ۳۴.۴۳ میلیارد دلار رسید، با رشد ۹.۴۷ درصدی نسبت به سال قبل. امارات با سرمایهگذاری ۱.۴ تریلیون دلاری در آمریکا طی یک دهه، بر فناوریهای نوین مانند هوش مصنوعی و نیمهرساناها تمرکز دارد. پروژه پردیس هوش مصنوعی در ابوظبی، با همکاری شرکت G42 و سیسکو، ظرفیت ۵ گیگاوات برای مراکز داده فراهم میکند. این کشور همچنین نقش مهمی در انتقال نفت و کالا ایفا میکند و با پروژههای عظیم مانند بندر جبلعلی، به مرکز لجستیک جهانی تبدیل شده است.
قطر: گاز، هوانوردی، و دیپلماسی
قطر، یکی از بزرگترین صادرکنندگان گاز طبیعی مایع(LNG) جهان، اقتصاد خود را بر پایه منابع گازی و سرمایهگذاری در هوانوردی و گردشگری بنا کرده است. قرارداد خرید ۱۶۰ هواپیمای بوئینگ به ارزش ۲۰۰ میلیارد دلار، صنعت هوانوردی این کشور را تقویت کرده است. پروژههای لوکس مانند زمین گلف و ویلاهای شمال دوحه نیز به جذب سرمایه خارجی کمک میکند. قطر همچنین با ایفای نقش میانجی در مذاکرات هستهای ایران و آمریکا، جایگاه دیپلماتیک خود را ارتقا داده است. تولید ناخالص داخلی قطر به لطف صادرات گاز و سرمایهگذاریهای خارجی، رشد پایداری را تجربه میکند.