صنایع و معادن: در آشپزخانه‌های امروز، هود دیگر وسیله‌ای تزئینی یا صرفاً مکنده دود نیست؛ هود اثری مستقیم بر کیفیت هوای داخلی، مصرف انرژی و تجربه کاربری دارد. بازار جهانی هود طی 2024-2025 رشد چشمگیری ثبت کرده و تولیدکنندگان به‌سرعت به سمت هودهای دقیق‌تر، کم‌صدا و «هوشمند» حرکت می‌کنند.
بازار و جهت‌گیری تقاضا
تحلیل‌های بازار نشان می‌دهد ارزش بازار جهانی هود از حدود ۲۰-۱۸ میلیارد دلار در ۲۰۲۴ فراتر رفته و پیش‌بینی رشد سالانه قابل‌توجهی برای ۲۰۲۵-۲۰۳۵ وجود دارد؛ مصرف‌کنندگان به‌طور فزاینده‌ای به سلامت هوای داخلی و راندمان انرژی اهمیت می‌دهند که محرک اصلی تقاضای نوآوری در این بخش است.
نوآوری‌های کلیدی در سطح جهانی
در کشورهای پیشرفته، تحولات فنی هودها حول چند محور متمرکز است: مهندسی جریان هوا برای «گرفتن» آلاینده‌ها در منبع، فیلترهای پیشرفته(HEPA یاکربن فعال و فیلترهای چربی بهتر)، کاهش سروصدا با موتورهای جدید و طراحی‌های آیرودینامیک، و اتصال IoT برای سنجش کیفیت هوا و تنظیم خودکار دور موتور. هودهای ۲۰۲۵ علاوه بر کنترل صوتی و اپلیکیشن، قابلیت تنظیم خودکار براساس سنسورهای ذرات و VOC را دارند. در کنار این، تمرکز روی «کارایی واقعی» بجای عدد CFM صرف است، یعنی طراحی‌هایی که جریان هوا را در ناحیه پخت‌وپز به‌طور هدفمند جمع‌آوری کند تا مصرف انرژی و نشت بو کاهش یابد.
ایران؛ تولید انبوه، نوآوری محدود
در ایران، هود آشپزخانه برای نخستین بار توسط کارخانه «کن» (Can) تولید و وارد آشپزخانه‌های ایرانی شد. شرکت کن از سال ۱۳۶۳ فعالیت خود را به صورت رسمی آغاز نمود و امروز به‌عنوان «هولدینگ لوازم خانگی کن» در زمینه تولید هود، سینک، اجاق گاز توکار و فِر یکی از بهترین برندها شناخته می‌شود. این شرکت تاکنون موفق به دریافت ده‌ها لوح و تندیس افتخار از جمله برند منتخب مصرف کنندگان، صنعتگر منتخب سال، آزمایشگاه برتر NACI، یکصد برند برتر کشور، طراحی صنعتی آیدیران و گواهینامه‌های متعدد بین المللی شده است. هود تولیدی شرکت لوازم خانگی کن علاوه بر این‌که به انتخاب اول ایرانی‌ها در تجهیز آشپزخانه مبدل شد، به کشورهای اروپایی و آفریقایی، CIS و کشورهای همسایه مانند افغانستان، ترکیه و عراق نیز صادر می‌شود. تمام محصولات کن دارای گواهینامه‌های ISO، استاندارد اتحادیه اروپا (CE) و … است.
علاوه بر کن، بازار ایران در سال‌های اخیر، تولیدکنندگان معتبر دیگری مانند، بیمکث، اخوان، استیل البرز، داتیس و … را دیده که مدل‌های متنوعی از هود شومینه‌ای، مورب و توکار عرضه می‌کنند. این محصولات اغلب بر قدرت مکش و طراحی فیزیکی تمرکز دارند و از نظر ویژگی‌های هوشمندسازی و فیلترهای پیشرفته هنوز فاصله‌ای با نمونه‌های پیشرو جهانی دارند. صفحات محصول تولیدکنندگان داخلی نشان می‌دهد مشخصات معمول شامل قدرت مکش ۴۰۰-۶۰۰ مترمکعب بر ساعت، فیلتر آلومینیومی قابل شستشو و سطوح صدا ۵۵-۶۸ دسی‌بل است.
از منظر عرضه، فروشگاه‌های آنلاین و بازار داخل مانند دیجی‌کالا و فروشگاه‌های تخصصی، هودهای خارجی برندهای معروف (بوش، الیکا و…) را به‌عنوان محصولات «بالا رده» معرفی می‌کنند، اما سهم قابل‌توجهی از بازار به تولیدات داخلی با قیمت رقابتی اختصاص دارد.
شکاف‌ها و فرصت‌ها
شکاف تکنولوژیک اصلی ایران در حوزه‌های زیر است: وجود فیلترهای با کارایی بالا (HEPA /فعال‌سازی کربن)، ادغام سنسورهای کیفیت هوا و اتصالات هوشمند، و توسعه موتورهای کم‌صدا و با راندمان الکترونیک. این خلاءها هم هزینه‌های سلامت پنهان را ایجاد می‌کنند و هم امکان صادرات محصولات با ارزش افزوده بالاتر را محدود می‌سازند. در عین حال، بازار داخلی بزرگ و گرایش رو به رشد به خانه‌های هوشمند، فرصت سرمایه‌گذاری در نوآوری را فراهم می‌آورد.
پیشنهادهای راهبردی
1- شتاب‌بخشی به «هود هوشمند» با یکپارچه‌سازی سنسور ذرات، VOC و کنترل اَپ‌محور
2- سرمایه‌گذاری مشترک با تأمین‌کنندگان فیلترهای پیشرفته و تامین‌کنندگان موتورهای IE-class برای کاهش مصرف و سروصدا
3- توسعه استانداردهای ملی برای اندازه‌گیری «گرفتگی واقعی» و انتشار برچسب انرژی/کیفیت هوا
4- برنامه‌های حمایت مالی و تسهیلات صادراتی برای برندهایی که محصولات نوآور تولید می‌کنند.
اکنون صنعت هود در جهان به سمت محصولاتی می‌رود که همزمان پاک‌کنندگی واقعی، مصرف انرژی پایین و تجربه کاربری دیجیتال را ارائه دهند. ایران با شبکه تولید قوی و بازار داخلی گسترده، می‌تواند فاصله را با سرمایه‌گذاری هدفمند در فناوری فیلتر، الکترونیک موتور و هوشمندسازی کاهش دهد.
