صنعت گاز ایران، یکی از ارکان اصلی تأمین انرژی کشور، با تازه‌ترین آمارها نشان می‌دهد که در سال‌های ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵ با چالش‌های چندوجهی روبرو است. بر اساس داده‌های رسمی منتشرشده توسط سازمان انرژی ایران و وزارت نفت، میزان اتلاف گاز در شبکه‌های انتقال به دلیل فرسودگی و نشت‌ها به حدود ۱۰ تا ۱۲ درصد رسیده است که نشانگر ناکارآمدی زیرساخت‌های قدیمی و نیاز فوری به نوسازی است.
یکی از مهم‌ترین معضلات، عدم سرمایه‌گذاری کافی در نوسازی و توسعه شبکه‌های توزیع گاز می‌باشد. شبکه‌های قدیمی لوله‌کشی، علاوه بر افزایش هزینه‌های عملیاتی، موجب افت کیفیت تأمین گاز به مناطق دورافتاده و صنایع حساس شده است. به گفته مسئولان بخش فنی وزارت نفت، سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین مانند هوشمندسازی سیستم‌های انتقال می‌تواند با کاهش نشت و بهبود بهره‌وری، از اتلاف فزاینده جلوگیری کند.
از سوی دیگر، نوسانات شدید ارزی و کاهش ارزش ریال نسبت به ارزهای خارجی به عنوان یکی از عوامل مهم افزایش هزینه‌های واردات تجهیزات و فناوری‌های پیشرفته شناخته می‌شود. کارشناسان اقتصادی اعلام می‌کنند که با توجه به کاهش ارزش ریال، هزینه‌های مربوط به نگهداری و نوسازی شبکه‌های گاز به مراتب بیشتر شده است؛ این موضوع هم تأثیر منفی بر سودآوری شرکت‌های فعال در این حوزه داشته و هم فرصت‌های سرمایه‌گذاری خارجی را محدود نموده است.
علاوه بر این، تحریم‌های بین‌المللی و محدودیت‌های دسترسی به فناوری‌های نوین نیز بر روند توسعه صنعت گاز اثرگذار است. با وجود افزایش تقاضای داخلی به دلیل رشد صنایع و افزایش مصرف خانگی، عدم دسترسی به تجهیزات به‌روز و فناوری‌های پیشرفته، مانعی برای بهبود عملکرد این بخش به‌شمار می‌آید. به عبارت دیگر، اگرچه تقاضا رو به افزایش است، اما ظرفیت عملیاتی شبکه‌های قدیمی و عدم نوسازی، باعث می‌شود تا صنعت گاز نتواند به صورت کارآمد پاسخگوی نیازهای روزافزون باشد.
در پاسخ به این چالش‌ها، سیاست‌گذاران کشور تلاش کرده‌اند تا با ارائه طرح‌های حمایتی و جذب سرمایه‌های نوین، زمینه نوسازی زیرساخت‌های گاز را فراهم کنند. از جمله اقداماتی که اخیراً انجام شده، راه‌اندازی پروژه‌های هوشمندسازی شبکه‌های انتقال، همکاری با شرکت‌های بین‌المللی جهت تأمین فناوری‌های نوین و طرح‌های تشویقی برای سرمایه‌گذاری در بخش انرژی‌های پاک است. همچنین دولت با هدف کاهش اتلاف گاز، برنامه‌های آموزشی و نظارتی جهت بهبود بهره‌وری عملیاتی را به اجرا گذاشته است.
