ارزش پول ملی نظام مالیاتی گرانی و تورم مزمن نرخ و کیفیت مشارکت در تولید و کسب و کار فقر و بیکاری فروش نفت انتخابات طی چند سال بارانه نقدی و قیمت حامل های انرژی و سوخت تامین اجتماعی و بیمه همگانی جامعه مدنی معیشت مسکن بهداشت و درمان راهبردهای صنعتی و واردات خودرو اینترنت و فیلترینگ فرهنگ و هنر زنان و خانواده میتواند در رفتار انتخاب قرار گیرند شایسته سالاری شیوه ای از مدیریت در یک جامعه باز است که در آن مدیران نه با قدرت مالی موقعیت اجتماعی، حزب سالاری و …. بلکه بر پایه توانایی مهارت، تخصص، تجربه اخیر به ویژه از ۱۳۹۸ نسبت به ادوار گذشته تحت تاثیر واقعیتهای سیاسی اجتماعی و اقتصادی جامعه روند کاهشی یافته و آسیبهای جدی بر میل و رفتار رای دهندگان و کیفیت دولتهای برآمده از آن تحمیل کرده است. واقعیتهایی که ریشه در چالشهایی چون نارضایتی و تحریم انتخابات با کمپین در رسانه های خارجی دنبال میشود؛ سیاسی تضعیف و رسانه های آزاده نبود دسته های سیاسی تشکل های مردم نهاد و شفاف انزوای گفتمان و تشدید مشکلات طاقت فرسایی که سالهای قابل توجهی از جامعه وادی ناامیدی از تأثیر و به لایه های خاموش است. آمار مشارکت اخیر نشان میدهد به مشارکت ۱۴ درصدی قم با کاهش مشارکت در استانهای محروم بیشتر شده است. تحلیل گران همچنان شایستگی داوری و برگزیده میشوند. بر مبنای نظریه چرخش نخبگان ویلفردو پارتو در جامعه بسته فقط کسانی که برچسب گذاری می شوند به پستهای نخبگان می رسند. ممکن است همه آنهایی که به این پست می رسند، فاقد توانمندی لازم و دیگرانی که چنین برچسبی ندارند از شایستگی بیشتری برخوردار باشند. برخلاف جامعه بسته در جامعه باز که تحرک اجتماعی و مشارکتهای سیاسی اوج می گیرد. نخبگان از میان کسانی برگزیده میشوند که بیشترین توانمندی را دارند. در این جامعه که رأی دهندگان این قشر تاثیر گذار باشد. بی میلی افکار عمومی به صندوق رأی و دغدغه تشکیل دولت مقتدری که بتواند با عبور از تمام محدودیتها و فشارها و تکیه بر نظام اداری و مدیریتی مبتنی بر شایستگان و نخبگان حکومتی و غیر حکومتی به انتظارات توده مردم پاسخ دهد. یکی از بحثهایی است که این روزها در بین مردم به ویژه قشر خاکستری بسیار مطرح است. نادیده گرفتن افکار عمومی نه به انتخابات» که و شبکه های اجتماعی اعتراضات معیشتی، صنفی و مرجعیت سیاسی جامعه مدنی احزاب و تکثیر قارچ گونه موسمی و انتخاباتی؛ فقدان اجتماعی و سیاسی منسجم سیاسی اقتصادی با غرب اقتصادی و هم چنین فشار تورم طولانی است بخشهای مشارکت جوی ایرانی را به سیاست بر معیشت رسانده و بعضا معترض بدل کرده تفکیکی استانها در انتخابات جز استان تهران که افزایش داشته تمام استانها به جز مواجه بوده اند و این کاهش نظام اداری و مدیریتی مجموعه ای مرتبط منسجم و هدفمند از نهادها و سازمانهای دولتی است که ماموریتها وظایف و برنامه های دولت را در جهت تحقق اهداف معین عملیاتی میسازد این نظام باید زمینه اداره جامعه در ابعاد اقتصادی اجتماعی فرهنگی و سیاسی و نیز خدمات عمومی فراهم کند؛ از این رو گستره وسیعی دارد و اگر سالم و کارآمد نباشد تحقق اهداف دولت ناممکن خواهد بود. دولت به عنوان سکان دار کشتی توسعه با بهره گیری و مشارکت نخبگان باید کوتاه ترین و سریع ترین مسیر را برای نیل به توسعه برگزیند موتور محرک توسعه این مسیر کارآفرینان بخش خصوصی هستند و این دو در صورت مشارکت ساختارهای جامعه مدنی قادر خواهند بود چرخه پیوندهای خویشاوندی و انباشت قدرت کمتر و زمینه مشارکت سیاسی و امکان گردش نخبگان بیشتر است.
نظم اجتماعی نیز به ثبات می رسد. شایسته سالاری یا meritocracy که در سال ۱۹۵۸ برای نخستین بار توسط مایکل یانگ در کتاب ظهور شایسته سالاری به کار رفت شیوه ای از حکومت با مدیریت است که در آن مدیران نه با قدرت مالی موقعیت اجتماعی، خویشاوند سالاری قبیله گرایی حزب سالاری و … بلکه بر پایه توانایی مهارت ،تخصص تجربه و شایستگی برگزیده میشوند. در این گفتمان تمام کارگزاران میدانند. با توجه به مهارتها تخصص ها و تجربه هایی که دارند در جایگاه مناسب قرار گرفته اند. نخبه گرایی و تکنوکراسی، مفاهیم نزدیک به این گفتمان است. در پارادایم شایسته سالاری همه حق دارند نظر خود را بیان کنند و تشویق میشوند عقیده خود را در بیشتر مواقع آشکارا به اشتراک بگذارند تا به نظرات آنها گوش داده و با نقطه نظرات بهتر تصمیم گیری شود. مک کلند در سال ۱۹۸۲ نخستین تعریف از مشخصات فردی شایستگی مانند انگیزه، ویژگی ها مهارت نقش وظایف اجتماعی و مجموعه دانش را ارایه کرد. مفهوم شایسته سالاری از دهه ۱۹۹۰ در ادبیات مدیریت منابع انسانی مطرح شد و به سرعت سایه و نقش قشر خاکستری و نسل 2 دهه هشتادی ها را بر انتخابات پیش رو سنگین قلمداد میکنند و بر این باورند که بر خلاف مدافعان دو جناح مشهور به اصول گرا و اصلاح طلب که انگیزه لازم برای شرکت در انتخابات دارند نقش این طیف در شرایطی که اختلاف آرای دو کاندیدا اندک و فضای انتخاباتی نیز دو قطبی شده بسیار تعیین کننده خواهد بود. قشری که حدود ۷۰۰ درصد آرا مربوط به آنهاست و به گفته یکی از نظریه پردازان سیاسی اکنون دیگر خاکستری کدر شده است. این قشر همانی نیست که در گذشته تجربه کرده ایم بدنش کرخت شده است. آحاد این قشر کنشگران مختلف و آستانه های انتخابات بسیاری را تجربه کرده اند گفتمانهای زیبایی را شعارها و وعده های بسیار از پایدار توسعه را شکل دهند. بررسی اجمالی کار کرد نظام اداری و مدیریتی کشور نشان میدهد در این سالها تاکنون دولتهای جدید پس از استقرار با شعار تحقق وعده های انتخاباتی و حل مسائل و عقب ماندگی هایی که به سیاستهای غلط اقتصادی دولت ورشکسته پیشین نسبت می دادند تاکید داشتند در بدنه اجرایی دولت شان هیچ جایی برای مدیران محملی و ناکارآمد گذشته نیست و عرصه برای حضور مدیران شایسته و کارآمد فراهم شده است. اما واقعیت این است که ساز و کار نظام انتصابات و جابجایی مدیران به گونه ای بوده که معیار انتخاب کارگزاران و ملاک تصدی بیشتر مسئولان نه فقط عملکرد و کارنامه اجرایی و مدیریتی بلکه وابستگی به جریانهای سیاسی پیوندهای جناحی موضع گیریهای انتخاباتی خویشاوند محوری و نسبتهای قومی بوده است این روند چرخه یا حلقه ای از مدیران بعضا ناکارآمد را شکل داده که همواره در ساختار مسئولیتهای اجرایی کشور جابه جا میشوند و با ایجاد اختلال در فرایند چرخش نخبگان فرصت را از مدیران مورد استقبال قرار گرفت تحقق این مهم تابع یک فرایند شش مرحله ای شایسته خواهی شایسته یابی شایسته گزینی شایسته گماری شایسته پروری و شایسته سالاری است. شایسته خواهی بر استفاده از افراد شایسته در مشاغل فارغ از روابط خویشاوندی، قومی یا ملاحظات سیاسی تاکید دارد. شایسته یابی به عنوان محور اصلی فرایند جذب شایستگان به دنبال استفاده از بهترین روشهای اطلاع رسانی و مؤثرترین ابزار جستجو برای کشف افراد شایسته است شایسته گزینی در صدد بکارگیری دقیق ترین روشها و معیارهای مناسب و شفاف برای انتخاب توانمندترین ها است. در مرحله شایسته گماری حفظ تناسب شغل و ویژگی های شخصیتی شاغل مهم است. لذا افراد باید در جایگاهی منصوب شوند که در آن حداکثر توانایی را دارند. شایسته پروری به استمرار آموزش و یادگیری مدیران بهبود کارایی و کسب تجربه اهمیت می دهد.
