دانشـگاه و صنعت، دو ركن اساسي هر فرایند توسعه‌ای است. تجربه تاريخي كشورهاي توسعه‌یافته امروزی نشان مي‌دهد كه تحولات صنعتي این کشورها از دانشگاهها و مراكز علمـي آغاز و دانشگاه، پيشـگام توسـعه صـنعتي بوده است. در این كشورها، نخبگان و نيروهاي علمي از آغاز شکل‌گیری صنعت، پيشگام توسعه صنعتي بـوده‌انـد. صنایع براي حل مشكلات خود به دانشگاهها و مراكز علمي مراجعه می‌كردند و هم‌چنان اين روند در جهان توسعه‌يافته ادامه دارد و همكاري بين دانشـگاه و صـنعت از پشتوانه محكمي برخوردار است. در اين كشورها، دانشگاه پيشـگام توسـعه صـنعتي است. صنعت در اين كشورها درون‌زا است و انتقال تكنولوژي بـدون انـتقال دانـش فنـي بـه صورت كليد در دست يا هم بست(مونتاژ) شكل گرفته است. بديهي است چنين صنعتي، نياز چنداني به تحقيق و توسعه ندارد. پـيوند دانشـگاه و صنعت در كشورهایي چون ایالات متحده، سوئيس، ژاپن، چين و كره جنوبي، سابقه طولاني دارد.
در آمـريكا، آزادي دانشـگاه بـراي انجـام مشـورت و رايزني و نیز اجراي تحقيقات مشـترک بـا صـنعت يـا عقـد قـراردادهاي تحقيقاتـي، يك ويژگي مثبت است و دولـت هـم بـه اشکال مخـتلف، مسـتقيم یا غيرمستقيم، اين روند را ترغيب و تشويق مـي‌كـند. بـرنامه همكـاري‌هـاي تحقيقاتي صنعت و دانشگاه، ابتكاري است كه در سال ۱9٧٧ توسـط بنـياد علمـي علـوم آمريكا آغاز شد تا حمايت صنايع از تحقيقات دانشگاهي را سازماندهي كـند. ايـن برنامه از طريق ايجاد مراكزي كه همكاري درازمدت بين دانشگاه و صنعت در زميـنه تحقـيقات مـورد علاقـه دو طرف دارند، اجرا مي‌شود.
مدل‌هاي همکاری
1- مدل تركيبی یا مدل ادغام روش‌های یادگيری نظری و عملی: در این مدل، كلاس درس تنها به مباحث تئوري محدود نمي‌شود، بلكه بخش قابل توجهی از آموزش در گردش‌هاي كاري، كارگاه‌هاي عملي و دوره‌هاي كارآموزي سپری مي‌شود.
2- مدل چرخشی: در این مدل دانشجويان به صورت چرخشي در دانشگاه و محيط كار صنايع، كارخانه‌ها، شركت‌ها و… در رفت و آمدند.
3- مدل مشاركت صنعت – دانشگاه: در این مدل دو سوي نيروي فني و بازار به يكديگر گره می‌خورد. دانشگاه داراي سرمايه انساني جوان، محقق و متخصص است. در حالي كه سرمايه‌گذاران مالك كانال‌هاي بازاريابي و سرمايه‌هاي مادي هستند. بنابراين در اين مدل دو بخش توسعه محصول و توسعه بازار يكديگر را تكميل مي‌كنند.
4- مدل مشاركتی دانشگاه‌های صنعتی: در این مدل، هدف توليد علمي است كه اساساً به بازار صنعت منجر شود و نيروي متخصص مورد نیاز صنايع را تكميل می‌نمايد.
5- مدل تحقيق مشاركتی: این مدل که بیشتر در كشورهاي توسعه‌يافته رواج دارد، با مشارکت دانشگاهها و نهادهاي تحقيق و شركت‌هاي بزرگ يا متوسط اجرا مي‌شود.
6- مدل انتقال فناوری: در این مدل، محصولات تجاري توليدشده در بخش صنعت با علم و دانش دانشگاهي از طريق انتقال توسعه مي‌يابد.
پیشنهادات
امضای تفاهم‌نامه و توافق‌نامه‌های همکاری هدفمند و راهبردی با صنایع؛ انجام پروژه‌های منفرد و گروهي اساتید شناخته‌شده در صنعت تحت نظر معاونت پژوهشي دانشگاه؛ ایجاد مراکز توسعه فناوری مشترک با صنایع؛ اجرای طرح‌های تحقیقاتي درازمدت فلگشیپ صنایع کلیدی در دانشگاه؛ تأسیس مراکز تحقیقاتي یا پژوهشکده‌های مشترک با صنعت؛ برگزاری کارگاه‌های آموزشي در راستای توسعه و بازآموزی کارشناسان صنایع؛ انعقاد قرارداد بورس‌های تحصیلي برای صنایع؛ بازتعریف برنامه کارآموزی در راستای کمک به حل مسائل صنعت؛ بهره‌برداری بهینه از ظرفیت‌های فرصت مطالعاتي و پسادکترای صنعتي؛ برگزاری رویدادهای کارآفریني، نوآوری و خلاقیت در دانشگاه با مشارکت صنایع؛ انعقاد قراردادهای باز مسئله‌محور؛ ارتباط سازماني مراکز رشد دانشگاهي با پارک‌های علم و فناوری و شهرکهای تحقیقاتي و صنعتي؛ برگزاری کنفرانس‌های علمي-فناوری تخصصي با همکاری صنایع؛ سرمایه‌گذاری دانشگاه در شناسائي ایده‌ها و طرح‌های فناورانه و تشکیل واحدهای فناور؛ تاسیس شرکت‌های دانش‌بنیان با مشارکت صنعت؛ ایجاد آزمایشگاه‌های مرجع و تست استاندارد مورد نیاز صنایع؛ برگزاری بازدیدهای منظم، هدفمند و تخصصي از صنایع؛ همکاری از طریق اجرای طرح‌های اینترنشیپ؛ همکاری در قالب تجهیز آزمایشگاه‌های تخصصي دانشگاه توسط صنایع؛ ایجاد گروه‌های کاری و تخصصي مشترک بین بخش‌های مختلف صنعت با دانشگاه؛ ایجاد دفاتر ارتباط دانشگاه در صنعت(کلینیک صنعت)؛ شناسائي طرح‌ها و ایده‌های اساتید و دانشجویان تحصیلات تکمیلي و انتقال آن به گروه‌های تخصصي ارتباط با صنعت؛ انتشار نشریه هدفدار برای کارفرمایان در بخش‌های مختلف صنعتي؛ فرصت مطالعات دانشگاهي برای خبرگان صنعت؛ طراحي و اجرای دوره‌های آموزشي مورد نیاز صنعت؛ تاسیس دفتر خاص یک صنعت در دانشگاه؛ استقرار دفتر همکاری دانشگاه در یک صنعت خاص؛ تاسیس صندوق اعتبار پژوهشي و فناوری مشترک با صنایع؛ ایجاد دفتر مشاوره شغلي و کاریابي تخصصي صنایع در دانشگاه؛ ایجاد مرکز ارائه خدمات آزمایشگاهي و نیمه‌صنعتي پیشرفته به صنایع در دانشگاهها.
