آمارها حاکی از این است که ۹۰درصد از منابع آب تجدیدپذیر کشور مصرف می‌شود، این در حالی است که براساس شاخص‌‌‌های بین‌المللی، هر کشوری که بیش از ۴۰درصد از منابع آب را مصرف کند، در شرایط بسیار پرخطر قرار دارد. از نظر شاخص تنش آبی، ایران چهارمین کشور مواجه با تنش است و کشورهای قبل از ما و بعد از ما میکروکشور هستند که نه جمعیت و نه وسعت آنها به اندازه ما است. به گفته کارشناسان، اگر بخواهیم از مصرف ۹۰میلیارد مترمکعب به ۵۰میلیارد مترمکعب برسیم و از بحران نجات پیدا کنیم و به شرایط پایداری برسیم، باید ۴۰میلیارد مترمکعب کاهش را محقق کنیم که ۱۴میلیارد مترمکعب آن در حوزه چاه‌‌‌ها و وظیفه حاکمیت و ۲۴میلیارد مترمکعب آن وظیفه بخش خصوصی است. از نظر منابع هم این امر به سرمایه‌گذاری ۱۷میلیارد دلاری دولت و سرمایه‌گذاری ۳۲میلیارد دلاری بخش خصوصی نیاز دارد.
به گفته کارشناسان، روند تغییرات بارش در کشور نشان می‌دهد که در پنج‌دهه گذشته به‌‌‌طور متوسط در هر دهه ۱۱.۷میلی‌متر کاهش نزولات جوی داشتیم. همچنین، در این ۵۰سال، در هر دهه به‌‌‌طور متوسط ۰.۴۱درجه سانتیگراد افزایش دما را در کشور شاهد بودیم. از ۱۳۰میلیارد مترمکعب آب براساس آماربرداری سال‌های ۷۲ و ۷۳ رسیده‌‌‌ایم به ۱۰۳میلیارد مترمکعب که در سال ۱۴۰۰ آماربرداری شده است. یعنی هر دهه حدود ۵.۵میلیارد مترمکعب آب تجدیدپذیر کاهش یافته است. این در حالی است که در کنار افزایش دما در این پنج‌دهه، میزان بارش نیز از ۲۳۵میلی‌متر در دهه منتهی به سال‌های ۵۲ و ۵۳ به ۱۷۲میلی‌متر متوسط رسیده است. اگر این روند را خطی در نظر بگیریم و فرض کنیم این تغییرات به‌‌‌صورت خطی ادامه پیدا می‌کند، در سال ۱۴۱۲ دمای هوا به ۱۹.۴درجه سانتیگراد، بارش به ۱۵۲میلی‌متر و حجم آب تجدیدپذیر به ۹۳.۳میلیارد مترمکعب خواهد رسید.
طبق یافته‌های مرکز مطالعات آب و کشاورزی اتاق ایران، عدد ۹۳میلیارد مترمکعب آب تجدیدپذیر دست‌‌‌نیافتنی است و بین ۶۴ تا ۸۵میلیارد مترمکعب آمار آب تجدیدپذیر ما در سال ۱۴۲۰ خواهد بود و همین نشان می‌دهد که تغییرات ما خطی نیست، بلکه با شیبی به سمت ناترازی بیشتر در حرکت هستیم. در همین حال، آمار و ارقام نشان می‌دهد که میزان مصرف ما طی ۳۰سال گذشته ۱۱.۵میلیارد مترمکعب افزایش پیدا کرده است.
در سال ۱۴۰۲ میزان مصرف کشور ۹۲میلیارد مترمکعب و ذخایر آبی ۱۰۳میلیارد مترمکعب بوده است. از این میزان ۸۲میلیارد مترمکعب مصرف آب در بخش کشاورزی و ۱۰.۷میلیارد مترمکعب مصرف آب شرب و صنعت و بهداشت است. در ادامه رئیس هیات‌مدیره فدراسیون صنعت آبدرباره وضعیت فرونشست در ایران گفت:
روند تغییرات آبخوان‌‌‌های بحرانی نشان می‌دهد که آبخوان‌‌‌ها از سال ۵۰ با سرعت، یکی پس از دیگری به سمت وضعیت قرمز می‌‌‌روند. اخیرا هم که با پدیده فرونشست مواجه شده‌‌‌ایم. فرونشست زمین یکی از تبعات برداشت بی‌‌‌رویه از منابع آب زیرزمینی است. در دوسال گذشته دو بار رکورد فرونشست در دنیا به اسم کشور ما ثبت‌شده و متاسفانه در حال حاضر ۱۰درصد مساحت کل کشور دچار فرونشست شدید شده است. در مناطقی در استان تهران نرخ فرونشست حدود ۲۶سانتی‌متر در سال است.
براساس نقشه راه آب کشور که در سال گذشته از سوی شورای عالی آب به تصویب رسید، مصرف آب کشاورزی از ۸۲میلیارد مترمکعب باید به ۵۱میلیارد مترمکعب برسد، در بخش خدمات و شرب مصرف آب از ۹میلیارد مترمکعب باید به ۱۳.۵میلیارد مترمکعب برسد و مصرف صنعت از ۳.۷میلیارد مترمکعب در سال باید به ۷.۸میلیارد مترمکعب برسد. این، جزو معدود سندهایی است که عدد قابل‌توجهی برای محیط‌زیست لحاظ‌شده است. براساس این نقشه، برای کاهش حدود ۳۰میلیارد مترمکعب آب مصرفی در بخش کشاورزی تعدیل برداشت ۷.۳میلیارد مترمکعب برداشت غیرمجاز چاه‌‌‌های مجاز، تعدیل برداشت ۷میلیارد مترمکعب برداشت غیرمجاز از چاه‌‌‌های مجاز و کاهش مصرف ۱۶.۳میلیارد مترمکعب مصارف آب کشاورزی از طریق افزایش بهره‌‌‌وری هدف‌‌‌گذاری شده است. طبق این سند، ۱.۹میلیارد مترمکعب مصارف آب صنعت باید از طریق شیرین‌‌‌سازی آب دریا و ۲.۲میلیارد مترمکعب با روش بازچرخانی پساب تامین شود. در این سند، از ۳۰میلیارد مترمکعب مصرفی که باید کاهش یابد ۱۴میلیارد مترمکعب متعلق به چاه‌‌‌هاست که بخش خصوصی اصلا نمی‌‌‌تواند درباره آن کاری بکند و نیاز به تصمیم حاکمیتی دارد و کار بخش خصوصی نیست. اما حدود ۱۶میلیارد مترمکعب آن، شامل افزایش بهره‌‌‌وری در بخش کشاورزی و شیرین‌‌‌سازی آب دریا و بازچرخانی پساب وظیفه و کار بخش خصوصی است. در کنار آن، شیرین‌‌‌سازی ۳.۸میلیارد مترمکعب در سال و ۶.۶میلیارد مترمکعب بازچرخانی پساب هم کار بخش خصوصی است.
