
فناوریهای نوین مانند هوشمصنوعی، روباتیک، دوقلوهای دیجیتال و اینترنت صنعتی اشیا در حال ایجاد تحول اساسی در صنایع مختلف هستند و به شرکتها امکان میدهند بهرهوری خود را افزایش دهند، هزینهها را کاهش دهند و محصولات باکیفیتتری تولید کنند.
با وجود این پیشرفتهای فناورانه، صنایع ایران با مشکلات ساختاری و اقتصادی فراوانی مواجهاند که مانع پذیرش و بهرهبرداری از این فناوریها میشود. ضعف در زیرساختها، ناترازی انرژی، تحریمها و محدودیتهای مالی از جمله چالشهایی هستند که مانع رقابتپذیری صنایع ایرانی در بازار جهانی میشوند. یکی از چالشهای مهم، پایین بودن بهرهوری در صنایع است. این مشکل بهدلیل استفاده نکردن کافی از فناوریهای پیشرفته، مدیریت ناکارآمد منابع و ضعف در بهرهبرداری از ظرفیتهای موجود است. این امر باعث میشود که توان رقابتی صنایع ایرانی در برابر رقبا در سطح جهانی کاهش یابد.
از سوی دیگر، ایران در بسیاری از صنایع با مشکلات جدی مانند ناترازی انرژی، کمبود آب و تحریمهای اقتصادی مواجه است. این مسائل باعث کاهش تقاضا برای محصولات صنعتی و نیز تضعیف زیرساختهای تولیدی میشود. علاوه بر این، نوسانات نرخ ارز و بیارزش شدن پول ملی موجب کاهش قدرت خرید مصرفکنندگان داخلی و افزایش هزینههای تولید برای شرکتها شده است. این امر موجب کاهش تقاضا و نیز محدودیت در منابع مالی برای سرمایهگذاری در تکنولوژیهای نوین شده است. در این میان، ضعف در ایجاد و توسعه زیرساختهای لازم برای پذیرش فناوریهای نوین نیز یکی از مشکلات مهم بهشمار میرود. بسیاری از صنایع ایران، بهویژه در بخشهای تولیدی کوچک و متوسط، فاقد تجهیزات کافی و دانش فنی لازم برای پیادهسازی فناوریهای نوین هستند. این امر باعث شده است تا آنها نتوانند به طور کامل از مزایای فناوریهای پیشرفته مانند دوقلوهای دیجیتال، روباتیک و اینترنت صنعتی اشیا بهرهبرداری کنند و در نتیجه در رقابت با شرکتهای جهانی جاماندهاند.
از سوی دیگر، در حالی که فناوریهایی مانند هوشمصنوعی، روباتیک و دوقلوهای دیجیتال میتوانند به بهبود عملکرد صنایع کمک کنند، در ایران این فناوریها در صنایع به کار گرفته نمیشود و اگر هم برخی از صنایع و کارخانهها از این فناوریها استفاده کنند، آمار رسمی و مستندی از آنها در دسترس نیست که نشان دهد این فناوریها در برخی صنایع ایران به کار گرفته شدهاند.
بنابراین پذیرش این فناوریها نیازمند حمایتهای مالی و زیرساختی از سوی دولت و بخش خصوصی است تا بتوانند بهطور موثر در صنایع ایران به کار گرفته شوند و این صنایع را به سمت رقابتپذیری بیشتر سوق دهند.