صنایع و معادن: وقتی اتصال به اینترنت، ناپایدار یا قطره‌چکانی باشد، تنها سرعت دانلود یا تماشای فیلم کاهش نمی‌یابد؛ بلکه معیشت میلیون‌ها نفر مختل می‌شود. امروز در ایران هزاران کسب‌وکار خُرد و خانگی، از فروشگاه‌های لباس تا مشاوران سلامت، زندگی حرفه‌ای خود را بر بستر اینستاگرام، واتساپ، تلگرام و دیگر اپلیکیشن‌های فضای مجازی بنا کرده‌اند. اما در سایه کندی و قطعی مکرر اینترنت، تداوم این مسیر، با پرسش‌های جدی روبه‌روست.
طبق آمار رسمی اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی، حدود ۹ میلیون نفر در ایران به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم از طریق اینستاگرام درآمد دارند. این پلتفرم در نبود فروشگاه‌های اینترنتی قدرتمند بومی، به‌ویژه برای زنان خانه‌دار، هنرمندان صنایع‌دستی و فعالان حوزه آرایش و پوشاک، یک بستر حیاتی برای عرضه خدمات و محصولات بوده است. اما از پاییز ۱۴۰۱ تاکنون، اختلال‌های گسترده در دسترسی به اینستاگرام و کندی‌های پی‌در‌پی اینترنت، این فضا را برای بسیاری غیرقابل استفاده کرده است.
بررسی‌های منتشرشده توسط «NetBlocks» و «Access Now» نیز نشان می‌دهد که تنها در سال گذشته، بیش از ۱۲۰ مورد اختلال سراسری یا منطقه‌ای اینترنت در ایران رخ داده است. این اختلال‌ها نه‌تنها کاربران را از ارتباط‌گیری با مخاطبان خود بازمی‌دارد، بلکه الگوریتم‌های اینستاگرام را نیز دچار اختلال می‌کند؛ چون نرخ تعامل(Engagement Rate) کاهش می‌یابد و حساب‌های کاربری از دید کاربران دیگر پنهان می‌شوند.
در سوی دیگر ماجرا، سیاست فیلترینگ و نبود زیرساخت‌های جایگزین ملی، مانند «شاپرک اجتماعی» یا «بازار دیجیتال بومی» نیز نتوانسته‌اند خلأ این شبکه‌های بین‌المللی را پُر کنند. کاربران ایرانی ناچار به استفاده از فیلترشکن‌هایی هستند که خود نیز ناپایدار، کُند یا ناامن‌اند؛ موضوعی که هم تجربه کاربری را تضعیف می‌کند و هم امنیت اطلاعات مالی و شخصی را به خطر می‌اندازد.
این وضعیت، نه‌تنها معیشت افراد را تهدید می‌کند، بلکه فرسایش روانی و بی‌اعتمادی نسبت به چشم‌انداز دیجیتال کشور را نیز افزایش داده است. در شرایطی که اقتصاد دیجیتال می‌تواند موتور محرک اشتغال، تولید و نوآوری باشد، قطع و وصلی‌های بی‌پایان، عملاً ترمز این پویایی را کشیده‌اند.
